Exogene vervullers

Exogene vervullers komen vanuit een andere plek, ook wel vanuit machtsstructuren. Ze worden opgelegd, afgedwongen, geïnstitutionaliseerd of opgedrongen). Ze ontstaan vanuit behoeften bij machthebbers binnen bijv. een politieke groepering, een religie, een multinational etc.).

Er bestaat een aantal categorieën exogene vervullers:

Eenvoudige vervullers vervullen maar één bepaalde behoefte. Vaak zijn het initiatieven vanuit overheid of private sector. Denk aan noodprogramma’s voor voedsel en huisvesting voor vluchtelingen, of mee mogen doen in de democratie door één keer in de vier jaar je stem uit te brengen, een bedankje door middel van een kadootje, de olympische spelen, maar ook medicijnen voor diabetes, waarbij geen aandacht geven wordt aan het voorkomen van ziekten zijn enkelvoudige vervullers.

Belemmerende vervullers: door teveel nadruk te leggen op de vervulling één behoefte, belemmer je de invulling van andere behoeften. Deze vervullers vinden hun oorsprong veelal in diepgewortelde gewoonten en tradities. Zoals paternalisme, autoritair leiderschap of overdreven concurrentie en gerichtheid op winstmaximalisatie door bedrijven. Denk aan ons testgericht onderwijssysteem. Er is wel aandacht voor de ontwikkeling, maar minder ruimte voor creativiteit, identiteit, mee mogen doen, liefde en vrijheid. Of stedelijke ontwikkeling waar de nadruk ligt op economische en fysieke groei, zonder oog voor leefbaarheid, gezonde lucht, ontspanning en ontmoeting.

Vernietigende vervullers zijn vervullers die paradoxaal van natuur zijn. De vervuller is in eerste instantie gericht op de invulling van een bepaalde behoefte en zal gelijktijdig de behoefte van andere behoeftes beperken. Deze komen voort uit angst en vaak ingezet met behulp van machtsmisbruik en dwang. Voorbeelden zijn bureaucratie of censuur, waarbij de behoefte aan veiligheid en zekerheid de invulling van o.a. creativiteit, identiteit en participatie uiteindelijk vernietigd. En als de tijd verstrijkt zal deze vervuller ook niet langer in staat zijn de oorspronkelijke behoefte te vervullen. Hierbij kun je denken aan de wapenwedloop. Oorspronkelijk bedoeld om de veiligheid te vergroten (terwijl de vervulling van vrijheid, mee doen, liefde en levensonderhoud steeds meer wordt belemmerd) En uiteindelijk lukt het ook niet om de veiligheid te vervullen. De angst neemt het over.

Schijn-vervullers geven je een vals gevoel van vervulling van je behoeften. Gedreven door reclame uitingen of propaganda. Bijvoorbeeld vervullers als statussymbolen, modetrends, chauvinistische ideeën en stereotypes. En hoewel ze minder ernstig lijken dan bijvoorbeeld vernietigende of belemmerende vervullers, kunnen schijnvervullers juist voorkomen dat een bepaalde behoefte daadwerkelijk wordt ingevuld. Je blijft je dan leeg voelen en op zoek gaan naar meer van hetzelfde. Denk aan merkkleding die je behoefte aan identiteit invult, of een prostitué die je behoefte aan liefde en genegenheid lijkt te vervullen. Door de invulling van behoeften met steeds meer spullen, maken we het onmogelijk voor de planeet om haar eco-diensten te verlenen. Schijnvervullers leiden uiteindelijk tot vernietiging van ons vermogen om in ons levensonderhoud te voorzien.